Melisa jest bezpieczna dla większości karmiących mam, gdy stosuje się ją z umiarem i bez przeciwwskazań indywidualnych. Herbatka z melisy może wspierać laktację, działać uspokajająco i łagodzić kolki u niemowląt, ale należy ją stosować rozsądnie. Sprawdźmy dokładnie, jak to zioło wpływa na organizm matki i dziecka.
Czym jest melisa i jak działa na organizm?
Melisa (Melissa officinalis) to zioło o bogatej tradycji stosowania w medycynie naturalnej. Przez wieki wykorzystywano ją do łagodzenia różnych dolegliwości, szczególnie tych związanych ze stresem, problemami z trawieniem czy trudnościami z zasypianiem. Jej łagodny cytrynowy aromat i delikatny smak sprawiają, że jest chętnie wybierana jako herbatka ziołowa [4].
Sekret działania melisy tkwi w jej składzie. Zioło to zawiera wartościowe związki aktywne, wśród których na pierwszy plan wysuwa się olejek eteryczny z cytralem jako głównym składnikiem. To właśnie te substancje odpowiadają za jej kojące działanie na układ nerwowy oraz właściwości przeciwskurczowe i przeciwzapalne [4].
Mechanizm działania melisy jest dwojaki – z jednej strony wpływa uspokajająco na układ nerwowy, zmniejszając napięcie i stres, z drugiej łagodzi skurcze w przewodzie pokarmowym. Takie połączenie czyni ją szczególnie interesującą dla młodych mam, które często doświadczają zarówno napięcia emocjonalnego, jak i problemów trawiennych [4].
Melisa w diecie karmiącej mamy – fakty i mity
Wokół diety kobiet karmiących piersią narosło wiele mitów i błędnych przekonań. Jednym z nich jest konieczność eliminowania wielu produktów, w tym ziół takich jak melisa. Tymczasem eksperci są zgodni – nie ma potrzeby stosowania specjalnej diety eliminacyjnej uwzględniającej melisę, o ile nie występują indywidualne przeciwwskazania, takie jak alergia na to zioło [4][5].
Co więcej, melisa nie należy do podstawowych składników diety laktacyjnej, więc jej obecność lub brak w jadłospisie nie determinuje powodzenia karmienia piersią [4][5]. Jest to raczej dodatek, który może wspierać dobrostan matki, a pośrednio także dziecka.
Warto zaznaczyć, że brak jest naukowych dowodów potwierdzających szkodliwość umiarkowanego spożycia melisy dla dziecka karmionego piersią [4][5]. W praktyce oznacza to, że okazjonalne filiżanki herbatki z melisy nie powinny negatywnie wpływać na maluszka.
„Pamiętajmy, że stres i zmęczenie mamy mogą być większym problemem dla laktacji niż filiżanka ziołowej herbatki” – tak często podkreślają laktacyjni doradcy, wskazując na znaczenie dobrostanu psychicznego matki dla powodzenia karmienia piersią.
Jak melisa wpływa na jakość mleka i zdrowie dziecka?
Substancje aktywne zawarte w melisie mogą w niewielkim stopniu przenikać do mleka matki. Jednak ilości te są zazwyczaj minimalne i uznawane za bezpieczne dla niemowląt [4][5]. Co ciekawe, to właśnie dzięki temu mechanizmowi melisa może wspierać łagodzenie kolki u niemowląt.
Właściwości przeciwskurczowe melisy, docierając wraz z mlekiem matki do układu pokarmowego dziecka, mogą przyczyniać się do zmniejszenia dolegliwości związanych z koliką niemowlęcą [4]. Jest to jeden z powodów, dla których niektóre matki sięgają po napar z melisy w okresie, gdy ich maluchy cierpią z powodu skurczów jelitowych.
Warto jednak pamiętać, że najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość mleka jest ogólnie zbilansowana dieta matki, bogata w składniki odżywcze [5]. Sama melisa nie sprawi cudów, jeśli całościowy sposób odżywiania będzie niewłaściwy.
Bezpieczeństwo stosowania melisy podczas karmienia piersią
Eksperci są zgodni – melisa jest generalnie bezpieczna do stosowania w diecie karmiącej mamy, pod warunkiem zachowania umiaru i braku indywidualnych przeciwwskazań [4]. W porównaniu z innymi ziołami, melisa należy do tych o stosunkowo łagodnym działaniu i niskim potencjale wywoływania reakcji niepożądanych.
Kluczową zasadą jest tutaj jednak umiar. Nie zaleca się nadmiernego lub niekontrolowanego stosowania żadnych ziół, w tym również melisy, podczas karmienia piersią. Wynika to głównie z braku długoterminowych badań oceniających bezpieczeństwo i potencjalne interakcje przy regularnym, intensywnym stosowaniu.
Wśród produktów, których karmiące matki powinny unikać lub ograniczać, wymienia się najczęściej kofeinę, alkohol i produkty potencjalnie alergizujące. Melisa nie znajduje się na typowej liście ograniczeń w diecie laktacyjnej [4][5], co dodatkowo potwierdza jej względne bezpieczeństwo.
Kiedy unikać melisy w okresie karmienia piersią?
Mimo generalnego bezpieczeństwa melisy, istnieją sytuacje, w których lepiej ograniczyć jej spożycie lub całkowicie z niej zrezygnować podczas karmienia piersią:
1. Indywidualna nadwrażliwość lub alergia – jeśli matka ma stwierdzoną alergię na melisę lub inne rośliny z rodziny jasnotowatych, powinna jej unikać.
2. Reakcje niemowlęcia – jeżeli po spożyciu melisy przez matkę obserwuje się u dziecka niepokojące objawy, takie jak wzmożona kolka, niepokój czy wysypka, warto rozważyć odstawienie tego zioła i obserwację, czy objawy ustąpią.
3. Interakcje z lekami – melisa może wchodzić w interakcje z niektórymi lekami, szczególnie uspokajającymi i nasennymi, potencjalnie nasilając ich działanie. Jeśli matka przyjmuje jakiekolwiek leki, powinna skonsultować stosowanie melisy z lekarzem [4].
Ważne jest również, aby pamiętać, że w przypadku podejrzenia alergii u dziecka (np. na białko mleka krowiego), stosuje się specjalne diety eliminacyjne pod nadzorem specjalisty. Melisa jednak rzadko jest przyczyną alergii i zwykle nie znajduje się wśród produktów eliminowanych w takich przypadkach [3].
Zbilansowana dieta karmiącej mamy – klucz do zdrowia
Niezależnie od dyskusji o poszczególnych produktach, takich jak melisa, najważniejszym aspektem żywienia w okresie laktacji pozostaje odpowiednio zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze [5]. To ona zapewnia optymalną jakość mleka i wspiera zdrowie zarówno matki, jak i dziecka.
Eksperci podkreślają, że dieta karmiącej matki powinna być różnorodna i obejmować wszystkie grupy produktów spożywczych, chyba że istnieją konkretne medyczne wskazania do ich eliminacji [3][5]. Niepotrzebne ograniczenia żywieniowe mogą prowadzić do niedoborów składników odżywczych, co negatywnie wpływa na samopoczucie matki i jakość jej mleka.
„Podstawą diety karmiącej mamy powinno być rozsądne podejście, bez popadania w skrajności. Większość produktów, w tym melisa, jest bezpieczna, gdy spożywa się je w umiarkowanych ilościach” – to podejście zalecane przez specjalistów laktacyjnych [5].
Warto też pamiętać, że stres i zmęczenie mogą bardziej negatywnie wpływać na laktację niż okazjonalne spożycie produktów, które nie są uznawane za szkodliwe. Dlatego też, jeśli filiżanka herbaty z melisy pomaga mamie się zrelaksować i lepiej funkcjonować, korzyści z tego płynące mogą przewyższać potencjalne, zwykle minimalne ryzyko.
Podsumowanie – melisa a karmienie piersią
Podsumowując dotychczasowe informacje, melisa jest generalnie bezpiecznym ziołem, które może znaleźć miejsce w diecie karmiącej mamy. Jej właściwości uspokajające i łagodzące dolegliwości trawienne mogą być korzystne zarówno dla matki, jak i – pośrednio – dla dziecka [4].
Najważniejsze zasady dotyczące stosowania melisy podczas karmienia piersią to:
– Zachowanie umiaru w spożyciu
– Obserwacja reakcji dziecka po wprowadzeniu melisy do diety
– Konsultacja z lekarzem w przypadku przyjmowania jakichkolwiek leków
– Rezygnacja z melisy przy wystąpieniu niepokojących objawów u dziecka
Pamiętajmy, że zbilansowana, różnorodna dieta pozostaje kluczowym elementem wpływającym na jakość mleka matki i dobrostan dziecka [5]. Melisa może być jej elementem, ale nie powinna zastępować pełnowartościowych posiłków ani stać się substytutem profesjonalnej opieki medycznej w przypadku problemów zdrowotnych matki lub dziecka.
Ostatecznie, jak w przypadku większości aspektów dotyczących macierzyństwa, najlepszym podejściem jest umiar, zdrowy rozsądek i uważne obserwowanie reakcji własnego organizmu oraz dziecka.
Źródła:
[1] https://apteline.pl/artykuly/melasa-cenny-sklad-ale-wysoki-indeks-glikemiczny
[2] https://www.pavo.pl/porady/%C5%BBywienie-i-trening/melasa-w-paszach-dla-koni—za-i-przeciw
[3] https://www.alab.pl/centrum-wiedzy/dieta-bezmleczna-matki-karmiacej/
[4] https://www.wygodnadieta.pl/blog/dieta-matki-karmiacej
[5] https://www.drmaxdrogeria.pl/blog/dieta-matki-karmiacej-co-moze-jesc-a-czego-powinna-unikac
Belgisto.pl to portal tematyczny dedykowany miłośnikom kawy i herbaty, gdzie pasja spotyka się z ekspercką wiedzą. Tworzymy przestrzeń inspiracji i edukacji dla wszystkich, którzy pragną zgłębić tajniki sztuki parzenia i celebrowania wyjątkowych napojów.