Stan podgorączkowy zaczyna się, gdy temperatura ciała przekracza wartość normy (36,6°C), ale nie osiąga jeszcze 38°C – najczęściej jest to zakres od 37,1°C do 38,0°C [1][2][4]. Taki wynik oznacza aktywację układu odpornościowego, będąc sygnałem naturalnej reakcji obronnej organizmu [2]. Stan podgorączkowy to objaw, na który należy zwrócić uwagę, szczególnie gdy utrzymuje się przez dłuższy czas lub towarzyszą mu inne symptomy [4].
Definicja i zakres stanu podgorączkowego
Stan podgorączkowy to pojęcie medyczne określające podwyższenie temperatury ciała powyżej standardowej normy, ale poniżej granicy gorączki [2][4]. Mieści się w przedziale około 37,1–38,0°C [2][4]. Często mylony z gorączką, wymaga odrębnej interpretacji, gdyż jest fazą przejściową narastania temperatury [1]. To przesunięcie punktu nastawczego termostatu organizmu powoduje szereg charakterystycznych objawów, mimo że temperatura ciągle jeszcze pozostaje poniżej wartości uznawanej za gorączkę [1].
Mechanizm powstawania stanu podgorączkowego
Proces ten rozpoczyna się od przesunięcia termostatu w ośrodku termoregulacji – pod wpływem sygnałów zapalnych (cytokin) organizm ogranicza utratę ciepła oraz zwiększa jego produkcję [1][2]. Objawia się to uczuciem zimna, nawet przy rosnącej temperaturze wewnętrznej [1]. Chłodna skóra dłoni, blada twarz, napięcie mięśni przywłosowych (tzw. gęsia skórka) i dreszcze to typowe sygnały adaptacji organizmu w tej fazie [1][3].
Objawy świadczące o stanie podgorączkowym
O obecności stanu podgorączkowego świadczą nie tylko podwyższona temperatura (37,1–38,0°C), ale także szczególne objawy towarzyszące: chłodne kończyny, blada twarz, intensywne dreszcze, uczucie zimna, przemęczenie, osłabienie, czasem także ból głowy czy brak apetytu [1][3][4]. Występują również tzw. objawy ogólne infekcji takie jak bóle mięśni i stawów, ból gardła, katar lub kaszel [3]. Zazwyczaj towarzyszą im dolegliwości wynikające ze współistniejących czynników zapalnych lub obciążenia organizmu [1][4].
Kiedy stan podgorączkowy jest fizjologiczny, a kiedy patologiczny?
Stan podgorączkowy może pojawić się jako naturalna, fizjologiczna odpowiedź – na przykład po wysiłku fizycznym lub w silnych emocjach [1][2]. Jednak bardzo często jest to efekt działania patogenów – zakażeń wirusowych, bakteryjnych, przewlekłych stanów zapalnych czy reakcji alergicznych [1][2][4]. Stałe utrzymywanie się objawów przez wiele dni, tzw. przewlekły stan podgorączkowy, bywa sygnałem utajonych infekcji lub chorób przewlekłych, których źródło powinno być zdiagnozowane przez lekarza [4].
Diagnostyka i znaczenie stanu podgorączkowego
Pojawienie się stanu podgorączkowego jest sygnałem pobudzenia układu odpornościowego i często zapoczątkowuje odruchy termoregulacyjne mające na celu walkę z czynnikami agresji – od infekcji po przewlekłe stany zapalne [2][4]. Szczególnie niepokojące są przewlekłe stany podgorączkowe, utrzymujące się przez kilka dni do tygodni [4]. W procesie rozróżniania przyczyn pomocny jest pomiar poziomu białka C-reaktywnego (CRP), który odróżnia infekcje bakteryjne (zwykle podwyższone CRP) od wirusowych (często CRP w normie) [3].
Stan podgorączkowy – co oznacza dla zdrowia?
Krótki stan podgorączkowy często jest nieszkodliwy i przemija po leczeniu infekcji lub po wyeliminowaniu obciążającego czynnika [1]. Jednak utrzymujący się podwyższony poziom temperatury, szczególnie w połączeniu ze zmęczeniem, osłabieniem czy innymi nietypowymi objawami, powinien być powodem do diagnostyki, ponieważ może wskazywać na ukryte choroby przewlekłe, stany zapalne lub inne poważniejsze zaburzenia [4]. Monitoring temperatury oraz objawów towarzyszących jest kluczowy dla oceny zagrożenia i wyboru odpowiedniej ścieżki leczenia [2][4].
Podsumowanie
Stan podgorączkowy rozpoczyna się przy temperaturze ciała powyżej 37,1°C a poniżej 38°C, będąc sygnałem aktywacji mechanizmów obronnych organizmu [1][2][4]. Objawy takie jak chłód, dreszcze i ogólne osłabienie są efektem dostosowania organizmu do walki z czynnikiem chorobotwórczym [1][3]. W przypadku przewlekłego utrzymywania się podwyższonej temperatury lub pojawienia się dodatkowych symptomów zawsze konieczna jest konsultacja z lekarzem i diagnostyka pod kątem infekcji oraz chorób przewlekłych [4].
Źródła:
- [1] https://diag.pl/pacjent/artykuly/stan-podgoraczkowy-od-ilu-stopni-jest-rozpoznawany-co-moze-oznaczac-gdy-jest-przewlekly/
- [2] https://enel.pl/enelzdrowie/zdrowie/stan-podgoraczkowy-co-to-jest-objawy-przyczyny-leczenie
- [3] https://www.i-apteka.pl/Stan-podgoraczkowy-kiedy-wystepuje-co-oznacza-i-czy-warto-z-nim-walczyc-blog-pol-1740335236.html
- [4] https://www.i-apteka.pl/Przewlekly-stan-podgoraczkowy-i-zmeczenie-co-oznaczaja-te-objawy-blog-pol-1744367878.html
Belgisto.pl to portal tematyczny dedykowany miłośnikom kawy i herbaty, gdzie pasja spotyka się z ekspercką wiedzą. Tworzymy przestrzeń inspiracji i edukacji dla wszystkich, którzy pragną zgłębić tajniki sztuki parzenia i celebrowania wyjątkowych napojów.