Zapalenie trzustki to poważna choroba, która wymaga odpowiedniej diety, aby zminimalizować obciążenie trzustki i wspomóc proces regeneracji. Kluczowe jest stosowanie diety trzustkowej, opartej na produktach lekkostrawnych, niskotłuszczowych i bogatych w białko oraz węglowodany. W poniższym artykule omówimy, jakie produkty można jeść przy zapaleniu trzustki, a których należy unikać, by zapewnić organizmowi najlepsze warunki do powrotu do zdrowia.
Podstawy diety przy zapaleniu trzustki
Podstawową zasadą dietetyczną w przypadku zapalenia trzustki jest lekko strawna, niskotłuszczowa dieta. Może być stosowana zarówno w ostrym, jak i przewlekłym zapaleniu trzustki. Dieta ta ma na celu odciążenie trzustki, redukcję dolegliwości bólowych oraz ułatwienie regeneracji narządu. Istotnym elementem jest stopniowe wprowadzanie pokarmów, gdy stan zdrowia się poprawia, zaczynając od najprostszego i najbardziej lekkostrawnego jadłospisu, a następnie poszerzając dietę o tłuszcze i inne składniki odżywcze [1], [3].
Produkty zalecane przy zapaleniu trzustki
Jasne pieczywo i produkty zbożowe
Podstawowym produktem jest jasne pieczywo pszennne lub bułki. Unikamy pieczywa razowego i pełnoziarnistego, które są ciężkostrawne. Dopuszczalne są drobne kasze, takie jak manna, ryż, makaron oraz delikatne płatki śniadaniowe. Te składniki dostarczają energii i są łatwe do strawienia, co jest kluczowe na początku leczenia [4].
Chude mięsa i ryby
Kolejną grupą są chude mięsa, takie jak indyk, kurczak bez skóry, cielęcina, a także drobne ryby, np. dorsz, morszczuk, okoń. Produkty te są bogate w białko, które jest niezbędne w procesie regeneracji trzustki i tkanek organizmu. Warto je gotować na parze, w wodzie lub piec bez dodatku tłuszczu [1], [4].
Nabiał o niskiej zawartości tłuszczu
W ramach diety można sięgać po chudy twaróg, jogurt naturalny bez cukru, niskotłuszczowe mleko. Produkty te dostarczają cennego białka i wapnia, jednocześnie nie obciążając układu pokarmowego tłuszczem [4].
Warzywa i owoce łatwo strawne
Poza tym wskazane są gotowane lub duszone warzywa, takie jak marchew, dynia, buraki. Warzywa te są delikatne dla układu trawiennego i dostarczają witamin. Owoce można spożywać w ograniczonych ilościach, wybierając te mniej wzdymające, takie jak dojrzałe banany czy pieczone jabłka. Unikamy warzyw wzdymających słynących z trudności strawności, np. kapusty, cebuli, warzyw strączkowych [1], [5].
Produkty i składniki, których należy unikać
Tłuste mięsa, ryby i wędliny
W fazie ostrej i wczesnej rekonwalescencji należy całkowicie wykluczyć tłuste mięsa, np. golonkę, kiełbasy, tłuste wędliny, ponieważ zawierają dużą ilość tłuszczu, który stymuluje wydzielanie enzymów trzustkowych i pogłębia stan zapalny [1], [5].
Tłuszcze zwierzęce i oleje roślinne
Podczas leczenia obowiązuje ostrożność w stosowaniu tłuszczów. Zaleca się ograniczenie tłuszczów zwierzęcych oraz olejów roślinnych, szczególnie tych tłustych, np. oleju słonecznikowego, oleju kokosowego. Zamiast tego korzystamy z minimalnych ilości oleju roślinnego, najlepiej o niskim udziale kwasów tłuszczowych nasyconych [1], [5].
Wzdymające warzywa i owoce
Unikamy także warzyw i owoców wzdymających, takich jak kapusta, cebula, papryka, rzodkiewka, strączkowe. Ich spożycie może nasilać wzdęcia i dyskomfort brzuszny, co jest niepożądane przy stanach zapalnych trzustki [1].
Produkty wysoko przetworzone i ciężkostrawne
Ważne jest wykluczenie produktów w pełni przetworzonych, tłustych potraw, smażonych dań, tłustych sosów oraz ciężkostrawnych warzyw i owoców. Takie produkty mogą powodować nasilenie objawów i opóźniać proces zdrowienia [4], [5].
Fazy diety i jej stopniowe modyfikacje
W bardzo ostrej fazie choroby dieta powinna być praktycznie beztłuszczowa, ograniczająca wszystkie ciężkostrawne składniki. Z czasem, gdy stan się polepsza, wprowadza się do jadłospisu więcej tłuszczów – maksymalnie do 50 g na dobę, a w kolejnych etapach nawet do 80 g. To pozwala na stopniowe zwiększanie różnorodności i ilości spożywanych składników, nie obciążając przy tym trzustki [1].
Podsumowanie
Odpowiednio dobrana dieta przy zapaleniu trzustki opiera się na produktach lekkostrawnych, niskotłuszczowych i bogatych w wysokowartościowe białko oraz węglowodany. Kluczowe jest unikanie tłuszczów zwierzęcych, smażonych i ciężkostrawnych potraw, co pozwala na skuteczną regenerację trzustki i minimalizację dolegliwości. Pamiętaj, że każde etapy diety powinny być dostosowane do indywidualnej tolerancji pacjenta i konsultowane z lekarzem lub dietetykiem [1], [3].
Źródła:
- [1] https://www.doz.pl/czytelnia/a14906-Dieta_trzustkowa__co_jesc_a_czego_unikac_przy_zapaleniu_trzustki
- [2] https://www.akademiadietetyki.pl/zywienie-chorych-na-przewlekle-zapalenia-trzustki-n-7.html
- [3] https://www.mp.pl/pacjent/dieta/diety/diety_w_chorobach/71913,dieta-w-chorobach-trzustki
- [4] https://www.maczfit.pl/blog/dieta-trzustkowa-zasady-i-produkty-dozwolone/
- [5] https://doctorpro.pl/blog/recepty-diet-for-pancreatitis-menu-for-every-day
Belgisto.pl to portal tematyczny dedykowany miłośnikom kawy i herbaty, gdzie pasja spotyka się z ekspercką wiedzą. Tworzymy przestrzeń inspiracji i edukacji dla wszystkich, którzy pragną zgłębić tajniki sztuki parzenia i celebrowania wyjątkowych napojów.